کاسه نمد: راهنمای خرید و کاربرد در خودروهای پرکاربرد ایران
کاسه نمد یا آب‌بند لب‌دار، قطعه‌ای کوچک اما حیاتی برای جلوگیری از خروج روغن و ورود گرد و خاک به
موتور، گیربکس و پلوس است. در این مطلب، علاوه بر معرفی نقش و ساختار ، یک راهنمای
کاربردی برای انتخاب، تشخیص خرابی و نکات نصب ارائه می‌شود تا هم به نیازهای اطلاعاتی پاسخ دهد و
هم مسیر خرید شما را روشن کند.
کاسه نمد چیست و چه کاربردی دارد؟
کاسه نمد از لاستیک مقاوم (لبه آب‌بند) به‌همراه یک فنر محیطی ساخته می‌شود و روی محورهای دوّار
(مانند میل لنگ، میل سوپاپ و شفت‌های گیربکس) می‌نشیند تا روغن در مدار روانکاری بماند و
آلودگی وارد مجموعه نشود. سلامت این آب‌بند به‌طور مستقیم بر کارکرد موتور و گیربکس اثر می‌گذارد.
ساختار و جنس‌های متداول
- NBR (نیتریل): اقتصادی و پرکاربرد؛ مناسب شرایط عادی دما و روغن.
- FKM (Viton): مقاوم‌تر در برابر حرارت و افزودنی‌های روغن؛ مناسب نقاط پرفشار/پرحرارت.
- سیلیکون و PTFE: برای شرایط خاص (سرما/گرمای شدید یا روغن‌های ویژه).
کیفیت صافی سطح شفت، هم‌محوری و نصب صحیح در عملکرد کاسه نمد به‌اندازه جنس آن مهم است؛
حتی این محصول در حالت باکیفیت هم روی شفت خط‌دار می‌تواند زود به نشتی بیفتد.
محل‌های رایج استفاده در خودرو
- میل لنگ (جلویی و عقبی)
- میل سوپاپ
- پلوس (چپ و راست)
- شفت‌های ورودی و خروجی گیربکس
انواع کاسه نمد بر اساس خودروهای پرکاربرد
کاسه نمد پراید
- میل لنگ جلو و عقب
- پلوس چپ و راست
- شفت‌های گیربکس
کاسه نمد پژو 206
- میل لنگ جلو و عقب
- میل سوپاپ
- پلوس
- شفت‌های گیربکس
کاسه نمد پژو 405
- میل لنگ جلو و عقب
- میل سوپاپ
- پلوس چپ و راست
- شفت‌های گیربکس
کاسه نمد ال 90 (تندر 90)
- میل لنگ
- میل سوپاپ
- پلوس
- شفت‌های گیربکس
کاسه نمد تیبا
- میل لنگ جلو و عقب
- پلوس
- شفت‌های گیربکس
علائم خرابی و زمان تعویض
- نشتی روغن زیر خودرو یا پاشش روغن اطراف پولی/فلایویل
- کاهش محسوس سطح روغن موتور یا گیربکس
- ایجاد صدا یا لرزش غیرعادی به‌علت کم‌روغنی
- داغ شدن بیش از حد قطعات متحرک
چه زمانی تعویض کنیم؟ به‌محض مشاهده نشتی، هنگام باز و بست‌های مرتبط (مثل سرویس کلاچ یا تسمه)
و همچنین وقتی لبه آب‌بند خشک یا ترک‌خورده شده است.
دلایل رایج نشتی
- نصب نادرست (کج‌نصب‌شدن، آسیب به لبه، ضربه نامتقارن)
- شفت خط‌دار/زنگ‌زده یا ناهم‌محوری
- افزایش فشار کارتل (خرابی سیستم تهویه کارتل/PCV)
- حرارت بالا، آلودگی یا روغن نامتناسب
- استفاده از جنس نامرغوب یا نامتناسب با شرایط کارکرد
راهنمای انتخاب کاسه نمد مناسب
- سایز دقیق: اعداد حک‌شده روی قطعه قبلی را مبنا بگیرید (الگو: قطر داخلی × قطر خارجی × ضخامت، مثل 35×52×8).
- جنس: برای دما و افزودنی‌های قوی، FKM پایدارتر است؛ برای شرایط عادی، NBR اقتصادی و کافی است.
- کیفیت ساخت: یکنواختی لبه، فنر سالم و بدنه بدون له‌شدگی/تاب بررسی شود.
- شرایط مسیر: جاده‌های خاکی/گل‌آلود → ترجیح لبه دوبل یا طرح‌های گردگیر‌دار.
- اعتبار فروشنده: از فروشنده معتبر خرید کنید و به اصالت کالا و شرایط انبارداری توجه داشته باشید.
نکات نصب برای دوام بیشتر
- لبه کاسه نمد را پیش از جا زدن کمی روغن‌کاری کنید تا خشک‌کار نکند.
- از ابزار نصب مناسب استفاده کنید؛ ضربه نامتقارن لبه را می‌بُرد.
- عمق و هم‌محوری را دقیق رعایت کنید؛ روی ردّ قبلی شفتِ خط‌دار ننشانید.
- وضعیت PCV/تهویه کارتل را بررسی کنید؛ فشار اضافی عامل رایج نشتی است.
- پس از نصب، چند روز نخست سطح روغن و نشتی احتمالی را چک کنید.
سوالات متداول
کاسه نمد تعمیر می‌شود یا باید تعویض گردد؟
خیر یک قطعه مصرفی است و در صورت خرابی باید تعویض شود.
بعد از تعویض هنوز نشتی دارم؛ چرا؟
دلایل محتمل: نصب نادرست، شفت خط‌دار/کج، فشار بالای کارتل (PCV معیوب)، روغن نامناسب یا کیفیت پایین قطعه.
NBR بهتر است یا FKM؟
برای دمای بالا و افزودنی‌های قوی، FKM پایداری بهتری دارد؛ برای کاربری معمول و اقتصادی، NBR گزینه مناسبی است.
جمع‌بندی و دعوت به خرید
کاسه نمد نقش اصلی در حفظ روانکاری و جلوگیری از نشتی در موتور و گیربکس دارد.
با انتخاب سایز دقیق، جنس مناسب و نصب اصولی، عمر مجموعه‌های گران‌قیمت خودرو افزایش می‌یابد.
در صورت نیاز به راهنمایی برای انتخاب و استعلام قیمت و خرید انواع کاسه نمد (میل لنگ، میل سوپاپ، پلوس و گیربکس)
برای خودروهای پراید، پژو 206، پژو 405، ال 90 و تیبا، می‌توانید به‌صورت تلفنی یا پیام‌رسان هماهنگ کنید.